Op reis met Dirk Rinze Visser

Keynote Dag van de Constructeur 2023

Wat kunnen we in de bouw leren van het buitenland? Hoe werk je samen met andere culturen? Dirk Rinze Visser, Buro Happold, nam de deelnemers van de Dag van de Constructeur mee op reis. Van het rijke en onbegrensde China tot het arme Haïti. Zijn devies: “Zoek elkaar op, binnen en buiten je discipline, en waardeer elkaars kwaliteit. Om kwaliteit te kunnen leveren, is altijd samenwerking nodig”.

Buro Happold is wereldwijd actief en groeit hard. Sinds kort heeft het bureau ook een vestiging in Rotterdam. In diezelfde stad werkt het ingenieursbureau onder meer aan het hoogbouwproject RISE, aan het Hofplein, dat met 259 meter straks het hoogste gebouw in de Europese Unie wordt. “Met dank aan Brexit,” grapt Visser.

Het onderwerp van zijn lezing is samenwerking in het buitenland en wat we daarvan kunnen leren. “Ik ga het hebben over een heel rijk land, China, en een heel arm, Haïti. Ik had ook het Midden-Oosten kunnen kiezen, waar werkelijk alles kan, maar heb bewust voor China gekozen.”

Keynote spreker Ir. Dirk Rinze Visser MSc CEng RO is partner, Europe Structures Lead en Rotterdam Office Director bij Buro Happold. Buro Happold is een multidisciplinair ingenieursbureau met meer dan dertig kantoren wereldwijd en met bijna 2.500 medewerkers. Daarnaast is Visser docent aan de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft.

City of Dreams (China)

Visser trapt af met City of Dreams, in Macau, China. Het architectonisch ontwerp is van de in 2016 overleden Zaha Hadid, in kenmerkende vormentaal, waar bijna niets recht is. “Als constructeur ga je juist op zoek naar rechte vormen en repetitie. Ga er maar aan staan bij Zaha Hadid! Dan weet je dat je in je team computational engineers nodig hebt, om het ontwerp te rationaliseren, te vereenvoudigen.”

Het exoskelet bestaan uit meer dan 10.000 elementen. Er zijn 30 miljoen constructieve berekeningen gemaakt. En hoewel de staalelementen zijn uitgenut, loopt de duurzaamheidsambitie in China nog ver achter ten opzichte van Nederland, geeft Visser aan. Meedenken met de Chinese aannemer was ook een vereiste om het idee te kunnen waarmaken. “Wat heeft hij nodig en hoe krijgt hij het gebouwd? We hebben veel gerekend aan de krachtswerking tijdens de bouw. Uiteindelijk is iedereen nodig voor een goed resultaat.”

Boisrond Tonnere School (Haïti)

Van het rijke China gaan we naar Haïti, een van de armste landen van de wereld. In 2010 werd het land bovendien hevig getroffen door aardbevingen. In alles is Haïti het omgekeerde van China: minder geld, minder materiaal, minder know-how. Het land kent bovendien een bijzondere wet: als een gebouw slechts gedeeltelijk klaar is, betaal je ook naar rato gedeeltelijk belasting. In de praktijk houdt dat in dat een gebouw nooit klaar is. Altijd wordt de optie tot uitbouwen en optoppen opengelaten. “Dat betekent ook extra risico’s op belastingen en dus constructieve veiligheid,” vertelt Visser.

De Boisrond Tonnere School is aardbevingsbestendig gebouwd en heeft die proef al meermaals doorstaan. Na oplevering zijn er inmiddels alweer enkele aardbevingen geweest. Voor ons klinkt het misschien niet logisch in aardbevingsgevoelig gebied, maar in Haïti wordt veel in beton gedacht en gebouwd, vanwege de lokale beschikbaarheid van het materiaal.

Visser: “Samenwerken vraagt ook respect voor de lokale bouwcultuur. In Haïti komen bouwprojecten altijd in stand in nauw overleg met de lokale community. Het zijn echte doeners.” Door de taalbarrière (meetings in het Frans, weliswaar met tolken erbij) en verschil in bouwkundige kennis, is ervoor gekozen om het ontwerp voor de school eenvoudig te houden. Datzelfde gold voor de tekeningen en instructies. Met onder andere consequent kleurgebruik voor elk type gebouwonderdeel, werd de communicatie en daarmee het proces bevorderd.

Kansen voor Nederland

Wat kunnen we leren van bouwen in het buitenland? In elk geval een bewustzijn, dat er zeker verschillen bestaan met onze cultuur. Bijvoorbeeld over hoe en door wie beslissingen worden genomen, arbeidsomstandigheden, (nóg meer) ongelijkheid tussen man en vrouw. Maar ook de verhouding snelheid-kwaliteit, en in hoeverre er overlap is tussen de ontwerpfase en uitvoeringsfase. Dirk Rinze Visser: “Welke mix je ook kiest, er is altijd samenwerking nodig om kwaliteit te kunnen leveren. Dus zoek elkaar op , binnen en buiten je discipline, en waardeer elkaars kwaliteit. Samenwerken is mensenwerk en mensen maken fouten. Leer van elkaar.”