Arjan Habraken mag zich een jaar lang Constructeur van het Jaar noemen en Marijn Bruurs het Talent van het Jaar. Dit werd bekendgemaakt door VNconstructeurs tijdens Building Holland Digital eind oktober. Hoe denken de twee constructeurs over het vak, welke thema’s vinden zij belangrijk en hoe willen ze invulling geven aan hun rol dit jaar? Cement ging met ze in gesprek.
“Stiekem hebben we een hele grote impact op het dagelijks leven van heel veel mensen”, vertelt Talent van het Jaar Marijn Bruurs. “Op vakantie gaan mensen op de foto met een brug of reizen soms zelfs naar een plek om een gebouw te bewonderen, dat is prachtig.” Bruurs werkt bij Witteveen+Bos en heeft zich gespecialiseerd in 3D-betonprinten en de digitalisatie van het vak. De jury over Bruurs: “Je bent pas vier jaar aan het werk, maar in korte tijd een van de gezichten van het 3D-printen van betonnen constructies geworden.”
Arjan Habraken, Constructeur van het Jaar, verraste de jury met zijn alternatieve constructies, voorliefde voor architectuur en lichte draagconstructies. Habraken is oprichter van constructief ontwerpbureau SIDstudio, maar hij is ook assistent professor aan de TU Eindhoven. Daar levert hij een zeer actieve bijdrage aan de ontwikkeling van het vak, zowel qua onderwijs als onderzoek. Dit alles waardeert de jury, aldus het juryrapport. Habraken: “Het vak gaat veranderen en de komende generatie constructeurs dient innoverend te zijn, want de CO2-uitstoot en het gebruik van fossiele grondstoffen moeten omlaag. Je hebt veel mogelijkheden om iets wezenlijks te veranderen in de wereld. Ik denk dat dat het mooie is van het vak van nu. Ik wil aan mijn kleinkinderen later iets expressiefs kunnen laten zien. Zo ben ik eens gevraagd mee te denken over een herdenkingsmonument. Het is mooi dat je als constructeur iets kunt ontwerpen waar mensen naartoe gaan en erdoor ontroerd raken.”
Zichtbaarheid constructeur
De constructeur is volgens Habraken vaak een beetje terughoudend, terwijl hij een veel centralere rol verdient binnen het bouwproces. Daar sluit Bruurs zich bij aan. “Het is belangrijk buiten de beroepsgroep duidelijk te maken wat we nu precies doen en waar we in de toekomst naartoe willen. Het vak zal de komende jaren veel veranderen en daarmee ook onze rol in het bouwproces”. Habraken: “Wat je vaak ziet is dat de constructeur te laat en te kort betrokken wordt bij een project, terwijl hij in het bouwproces de spin in het web is. Hij heeft een aanzienlijke impact op alle fases; van ontwerp, bouw en demontage tot hergebruik. Dat je checkt of een constructie voldoet, is evident voor de veiligheid, maar álles moet kloppen, ook functionaliteit, maakbaarheid, transport, bouwmethodiek, milieu-impact en aanpasbaarheid. Ik zie de rol van de constructeur als een cirkel van verschillende disciplines en fases die continu rond blijft draaien. Hij is niet meer een schim in het bouwproces die af en toe vanaf de zijkant wat toevoegt. Zo werkt het niet.”
Geen lineair proces
Habraken: “De bouw is nu vaak nog een te lineair proces. Het kan niet zo zijn dat een architect en constructeur het ontwerp maken en het vervolgens naar de aannemer sturen. Voor een goed ontwerp moeten we weten hoe het geproduceerd en gebouwd wordt. De constructeur dient kennis te hebben van de uitvoering en in een ideale situatie geven de partijen die aan het bouwen gaan al in de ontwerpfase hun input. Een iteratief proces dat het ontwerp naar een hoger niveau tilt en risico’s tijdens de uitvoering beperkt.”
Hergebruik
Waar het werk van een constructeur voorheen op een bepaald moment zou stoppen, gaat dat nu dus verder. Verder dan de bouw als het aan Habraken ligt. Hij vraagt zich af: “Wat gebeurt er met het gebouw tijdens het gebruik en daarna? Oude bouwwerken worden nu nog vaak gesloopt, omdat ze niet langer voldoen en daar ontstaat een enorme berg puin uit. Ik maak daar foto’s van en laat aan mijn studenten zien dat dit is wat we niet willen. Gelukkig wordt heel veel materiaal tegenwoordig gerecycled en kunnen we ontwerpen maken waar we hele elementen van hergebruiken. Dat is een flinke stap richting circulair bouwen, een interessante en noodzakelijke ontwikkeling.”
Soft skills
Naast bouwkunde, studeerde Bruurs ook bedrijfskunde. Driekwart van die studie richt zich op de ontwikkeling van soft skills en het overige deel richt zich volgens Bruurs op het leren toepassen van bedrijfskundige modellen. Het grote verschil dat hem opviel op de opleiding bouwkunde is dat negentig procent van de studie gaat over technische aspecten en een klein deel over samenwerken. “Ik denk dat het goed zou zijn als er in de opleiding bouwkunde meer aandacht zou zijn voor de ontwikkeling van soft skills. Het is een illusie om te denken dat iedere constructeur nog een cursus gaat doen om zich bij te scholen. Door het in de opleiding bouwkunde al mee te nemen, zouden constructeurs wat mondiger worden en dat komt het gehele proces ten goede denk ik.” Habraken sluit zich hierbij aan. Hij ziet op de TU vaak dat hij de studenten nog veel kan leren over de praktijk. “Soms speel ik de opdrachtgever en laat ik studenten mij overtuigen waarom ik hun ontwerp zou moeten kiezen. Hoe ga jij je ontwerp nu aanprijzen? Je ziet dat het de ene student goed afgaat, maar heel veel studenten hebben daar ook moeite mee. Ze worden er zenuwachtig van.”
Impact als constructeur
Bruurs: “Hoewel we onszelf een heel bescheiden rol toedichten, hebben we een heel grote impact op de wereld. Alles wat er gebouwd wordt, daar zijn wij verantwoordelijk voor. De vakantiefoto’s die erbij gemaakt worden, maar ook de CO2-uitstoot de die bouw van dat gebouw veroorzaakte. Ik hoop dat wij met onze rol als Talent en Constructeur van het Jaar kunnen laten zien dat het interessant is om constructeur te zijn”.
Achtergrond
Waarom een verkiezing
De constructeur is een onmisbare, maar vaak ook onzichtbare schakel in de bouw. De verkiezing Constructeur van het Jaar is bedoeld om de zichtbaarheid van zijn of haar bijdrage te vergroten. Daarbij gaat het om meer dan de constructieve veiligheid, de constructeur draagt ook bij aan het realiseren van architectonische waarde en kan door slim om te gaan met materiaalkeuze en -gebruik invulling geven aan duurzaamheidsambities.
De titel Constructeur van het Jaar wordt jaarlijks toegekend aan iemand die gedurende langere tijd heeft bewezen op een hoog niveau te opereren, en als zodanig ook wordt erkend door vakgenoten en anderen. Daarnaast wordt ieder jaar een Talent van het Jaar benoemd. Een jonge constructeur (tot 35 jaar), die ondanks zijn of haar jonge leeftijd al in het oog springende resultaten heeft bereikt en zich daarmee in de kijker heeft gespeeld.
Organisatie
De bekendmaking van de Constructeur van het Jaar en het constructieve Talent van het Jaar 2020 vond plaats op 29 oktober, tijdens Building Holland Digital. De organisatie was dit jaar in handen van VNconstructeurs in samenwerking met Building Holland, KPE Groep en het Hoger Technisch Instituut (HTI). KPE Groep stelde voor de winnaars twee opleidingsvouchers van € 1500 ter beschikking.
Jury
In de jury hadden dit jaar zitting:
– Noortje de Geus – Ingenieursbureau Gemeente Den Haag (voorzitter)
– Willem van Dijk – Heijmans
– Roy Crielaard – Heijmans (Talent van het Jaar 2018)
– Patrick van Dodewaard – IMd (Talent van het Jaar 2019)
– Koen van Doremaele – BAM Infraconsult (Talent van het Jaar 2019)
– Joost Vos – Benthem Crouwel Architects
– Pim Peters – IMd
Eerdere winnaars
Constructeur van het Jaar
2019 n.v.t. (in dit jaar werden twee talenten gekozen)
2018 Hubert Kuijpers (Pieters Bouwtechniek)
2017 Pim Peters (IMd)
2016 Jan Peeters (Fibercore)
2015 Maurice Hermens (RHDHV), Frank Kaalberg (Witteveen en Bos)
2014 Johan Galjaard (ABT)
2013 John Kraus (Royal HaskoningDHV)
2012 Lázló Vákár (Movares)
Talent van het Jaar
2019 Patrick van Dodewaard (IMd) en Koen van Doremaele (BAM Infraconsult)
2018 Roy Crielaard (Heijmans)
2017 Steven Schoenmakers (Van Rossum)
2016 Marloes van Loenhout (VolkerInfra)
2015 Frank Huijben (ABT / Hogeschool Rotterdam)